”Sąd skierował nas do mediacji, wyraziliśmy zgodę, ale czy to nie jest tylko strata czasu? Przecież my nie chcemy do siebie wrócić. ” Zdarza się, że rozwodzący się małżonkowie skierowani przez sąd do mediacji nie wiedzą w jakim celu ma być ona prowadzona. Często myślą, że ma ona na celu pogodzenie się małżonków i rezygnację z rozwodu. Ale czy taki jest jej cel?
Nim odpowiem na powyższe pytanie, warto w skrócie omówić instytucję mediacji. Otóż jest to dobrowolne i poufne porozumiewanie się stron znajdujących się w konflikcie w obecności bezstronnej osoby tj. mediatora. Mediacja może być prowadzona we wszystkich sprawach cywilnych, które mogą być rozstrzygnięte w formie ugody zawartej przed sądem. Jeśli chodzi o osobę mediatora to wyróżnia się mediatorów stały i ad hoc – do konkretnej sprawy. To właśnie mediator buduje atmosferę zaufania, stara się ułatwić dialog pomiędzy stronami – jest on neutralny, dzięki czemu łatwiej o kompromis.
Wracając do mediacji w sprawach rodzinnych, jej celem jest pojednanie małżonków, lecz tylko gdy istnieje szansa na uniknięcie rozwodu, w innym przypadku jeśli małżonkowie są zdecydowani na rozwód i między nimi nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia – wówczas mediacja dotyczyć może wysokości alimentów, sposobów sprawowania władzy rodzicielskiej po rozwodzie, ustalenia kontaktów z dziećmi, podziału majątku.
Przebieg mediacji.
Po rozpoczęciu postępowania mediacyjnego, mediator kontaktuje się ze stronami w celu umówienia na pierwsze spotkanie, które mediator odbywa z każdym z małżonków osobno. Powinien omówić czym jest mediacja, jakie opłaty się z nią wiążą. Następnie gdy obie strony wyrażą zgodę na jej prowadzenie odbywa się pierwsza wspólna sesja, na której strony przedstawiają swoje propozycje ugody, a mediator dzięki technikom prawidłowej komunikacji pomaga im dojść do porozumienia. Należy zauważyć, że mediacja może zakończyć się na każdym etapie przez rezygnację jednej lub obu stron, ale może również zakończyć się spisaną przez mediatora ugodą. Z przebiegu mediacji sporządza się protokół, w którym oznacza się miejsce i czas przeprowadzenia mediacji, a także imię, nazwisko (nazwę) i adresy stron, imię i nazwisko oraz adres mediatora, a ponadto wynik mediacji. Protokół podpisuje mediator. Doręcza on stronom odpis protokołu. Jeżeli strony zawarły ugodę przed mediatorem, ugodę zamieszcza się w protokole albo załącza się do niego. Strony podpisują ugodę. Ugodą, czyli porozumieniem małżonków strony mogą uregulować wszystkie kwestie przedstawione do mediacji w postanowieniu sądu, bądź tylko niektóre z nich – te, które chcą uregulować. Pozostałe, stanowiące element wyroku, zostaną wówczas rozstrzygnięte w drodze decyzji sądu. Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd ma moc prawną ugody zawartej przed sądem. Ugoda zawarta przed mediatorem, którą zatwierdzono przez nadanie jej klauzuli wykonalności, jest tytułem wykonawczym. Sąd uwzględnia porozumienie małżonków wynikające z ugody mediacyjnej w wyroku orzekającym rozwód lub separację.