Pozbawienie władzy rodzicielskiej ma o wiele bardziej daleko idące skutki w sferze praw i obowiązków rodzica względem dziecka, aniżeli ograniczenie władzy rodzicielskiej.
Najpierw omówię, kiedy można wystąpić w pozwie o rozwód z wnioskiem o pozbawienie drugiego rodzica władzy rodzicielskiej. Kodeks rodzinny i opiekuńczy wyróżnia trzy przyczyny uzasadniające pozbawienie władzy rodzicielskiej rodzica:
- trwałą przeszkodę w wykonywaniu władzy rodzicielskiej
- nadużywanie władzy rodzicielskiej
- rażące zaniedbywanie obowiązków względem dziecka.
Trwałą przeszkodą może być wyjazd rodzica za granicę z chęcią stałego pobytu, skazanie na karę długoletniego więzienia lub przewlekła choroba uniemożliwiająca podejmowanie decyzji w sprawach dziecka. Nadużywanie władzy rodzicielskiej rozumiane jest jako naganne zachowanie względem dziecka poprzez stosowanie przemocy psychicznej lub fizycznej, wykorzystywanie seksualne, nakłanianie do popełnienia przestępstwa. Rażące zaniedbywanie obowiązków to nic innego jak uchylanie się od świadczeń alimentacyjnych, brak zainteresowania przez dłuższy czas losem dziecka czy głodzenie dziecka. Nadużywanie alkoholu przez rodzica z całą pewnością może być także przyczyną pozbawienia władzy rodzicielskiej.
Jakie są konsekwencje?
- Rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej nie ma wpływu na wychowanie małoletniego dziecka. Nie może on ingerować w decyzje drugiego rodzica w zakresie wyboru szkoły, leczenia.
- Pozbawienie władzy rodzicielskiej nie powoduje wygaśnięcia obowiązku łożenia na utrzymanie dziecka. Obowiązek alimentacyjny niezmiennie ciąży na rodzicu pozbawionym władzy rodzicielskiej.
- Rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej może realizować w dalszym ciągu swoje prawo do kontaktu z małoletnim dzieckiem.
- Pozbawienie władzy rodzicielskiej nie wpływa sposób dziedziczenia.
- Rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej może żądać od dziecka świadczenia alimentacyjnego, jeżeli będzie pozostawał w niedostatku.